Ukraynalı Kadınlar Teknolojiyle Cephenin Yeni Savaşçılarına Dönüşüyor

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin dördüncü yılına girilirken, savaşın değişen yüzü Ukrayna ordusundaki cinsiyet rollerini de dönüştürüyor. Teknolojinin savaş alanını yeniden şekillendirmesiyle birlikte, binlerce Ukraynalı kadın geleneksel rollerin dışına çıkarak drone pilotluğu gibi kritik muharebe görevlerini üstleniyor.

Savaşın ilk günlerinde kendisine uygun bir muharebe görevi bulmakta zorlanan 26 yaşındaki Monka, bugün Ukrayna ordusunun vazgeçilmez bir parçası haline gelen binlerce kadından sadece biri. Yurtdışındaki restoran yöneticiliği kariyerini bırakıp ülkesine dönen Monka, artık kısa menzilli FPV (Birinci Şahıs Görüşü) drone pilotu olarak görev yapıyor. Askeri yetkililer, bu değişimin modern savaşın teknolojik dönüşümüyle mümkün olduğunu ve orduda daha fazla kadının aktif rol alması yönündeki geniş çaplı eğilimin bir parçası olduğunu belirtiyor.

Drone Teknolojisi Cinsiyet Bariyerlerini Yıkıyor

Ukrayna Savunma Bakanlığı verilerine göre, 2025 yılı itibarıyla orduda görev yapan kadın sayısı 2022'ye kıyasla %20 artarak 70.000'i aştı. Bu personelin 5.500'den fazlası doğrudan cephe hattında görev alıyor. Teknolojinin sağladığı avantajlar, fiziksel güç gerektiren geleneksel askerlik algısını değiştirerek kadınlara yeni kapılar aralıyor. Üçüncü Ordu Kolordusu İnsansız Sistemler Taburu'nda görevli Monka, 'Teknolojinin mühimmatı elimizde taşımadan teslim etmemizi sağlaması inanılmaz,' diyerek bu dönüşümün etkisini özetliyor.

Eski bir profesyonel hokey oyuncusu olan Imla da savaş paramediği olarak başladığı askerlik kariyerini drone pilotluğuna evirenlerden. Kraken 1654 biriminde görev yapan Imla, 'İlk başta gergindim ama zamanla deneyim kazanıp kendinize güvenmeye başlıyorsunuz,' diyor. Askeri yetkililer, drone pilotluğunun kadınlar arasında en çok tercih edilen savaş mesleklerinden biri haline geldiğini doğruluyor.

İşe Alım Kampanyaları ve Eğitim

Ordudaki bu dönüşüm, sivil toplum kuruluşları ve askeri birimlerin ortak çabalarıyla destekleniyor. Khartiia Kolordusu, Dignitas Vakfı ile iş birliği yaparak kadınları teknoloji ve muharebe rollerine çekmek için özel işe alım kampanyaları yürütüyor. Kolordunun halkla ilişkiler sorumlusu Volodymyr Dehtyarov, 'İnsansız hava araçları gibi teknolojilere sahip oldukça, tarihsel olarak erkek meslekleri de kadınlara açılıyor,' şeklinde konuşuyor. Birliklerde subaylara, karma cinsiyetli ekiplerle çalışma konusunda eğitimler verilerek entegrasyon süreci hızlandırılıyor.

Önyargılarla Mücadele Sürüyor

Her ne kadar sayılar artsa da kadın askerler hala bazı önyargılarla mücadele etmek zorunda kalıyor. 2023 yılında orduya katılan Yaha, drone kursuna gitmek istediğinde komutanlarının kendisine 'aşçılık' önerdiğini anlatıyor. Ancak pes etmeyen Yaha, kendi çabalarıyla eğitim alarak 9. Tugay'da bombardıman uçağı pilotu olmayı başardı. FPV teknisyeni Chibi de benzer şekilde teknik becerilerinin sorgulandığını ancak destekleyici erkek meslektaşları sayesinde bu engelleri aştığını belirtiyor.

Ukrayna İnsansız Sistemler Kuvvetleri Sözcüsü Olha Meloshyna, 'Rusların aktif olarak drone operatörlerini avladığı göz önüne alındığında, bu rollerin daha güvenli olduğu inancı yanlış,' diyerek kadınların cesaretine dikkat çekiyor. Meloshyna, ordunun cinsiyete dayalı bir ayrım yapmadığını, önemli olanın arzu ve motivasyon olduğunu vurguluyor.