Fizik Dünyasını Sarsan Teori: Zaman Bir Yanılsama Olabilir

İtalya Ulusal Araştırma Konseyi'nden (CNR) fizikçi Alessandro Coppo ve ekibinin yürüttüğü son çalışmalar, yüzyıllardır fizikçilerin kafasını kurcalayan 'Zaman nedir?' sorusuna devrim niteliğinde bir yanıt arıyor. Physical Review A dergisinde yayımlanan araştırma, zamanın nesnel bir gerçeklikten ziyade, parçacıklar arasındaki etkileşimden doğan bir sonuç olabileceğini iddia ediyor.

İki Büyük Teori Arasındaki Çatışma

Modern fizik, evreni açıklarken iki temel sütuna dayanır: Genel Görelilik ve Kuantum Mekaniği. Ancak bu iki teori, zaman kavramı konusunda derin bir çelişki içindedir. Kuantum mekaniğinde zaman, dışarıdan akan sabit ve değişmez bir nehir gibi ele alınırken; Einstein'ın genel görelilik teorisinde zaman, uzay ile iç içe geçmiş, bükülebilen ve gözlemciye göre değişen bir yapıdır.

Bu uyuşmazlık, fizikçilerin 'her şeyin teorisini' (Theory of Everything) oluşturmasının önündeki en büyük engellerden biriydi. Coppo ve ekibi, bu sorunu çözmek için 1983 yılında ortaya atılan Page-Wootters mekanizmasını yeniden ele aldı.

Zaman, Kuantum Dolanıklığının Bir Ürünü mü?

Yeni teoriye göre zaman, evrenin temel bir bileşeni değil; kuantum dolanıklığı (quantum entanglement) adı verilen bir olgunun yan ürünüdür. Kuantum dolanıklığı, iki parçacığın birbirine o kadar sıkı bağlanmasıdır ki, birinin durumu -aralarındaki mesafe ne olursa olsun- anında diğerini etkiler.

Araştırmacılar, zamanın yalnızca bir nesne başka bir referans sistemiyle (örneğin bir saatle) dolanık hale geldiğinde ortaya çıktığını savunuyor. Bu teoriye göre:

Dışarıdan Bakan Gözlemci İçin: Eğer evrene tamamen dışarıdan bakan hipotetik bir gözlemci olsaydı, evreni tamamen statik, donmuş ve zamansız bir tablo olarak görecekti.

İçerideki Gözlemci İçin: Evrenin içindeki bir gözlemci, sistemle etkileşim ve dolanıklık halinde olduğu için zamanın akışını ve değişimi algılamaktadır.

Fizik Anlayışımız Değişebilir

Çalışma, bu kuantum etkileşimlerinin sadece mikroskobik dünyada değil, makroskobik (büyük) nesnelerde de geçerli olabileceğini gösteriyor. Mıknatıslar ve osilatörler üzerinde yapılan teorik hesaplamalar, klasik fizik yasalarının aslında kuantum kökenli olduğunu ortaya koyuyor. Alessandro Coppo, doğanın özünde tamamen kuantum olduğunu ve fizikçilerin klasik fiziğe ulaşmak için kuantumdan yola çıkması gerektiğini belirtiyor.

Eğer bu teori doğrulanırsa, zamanın 'herkes için akan evrensel bir gerçeklik' olduğu fikri tarihe karışabilir ve zaman, tamamen bakış açımıza ve etkileşimlerimize bağlı bir yanılsama olarak literatürdeki yerini alabilir.