Sosyal Medya ve Beden Algısı: Algoritmalar Narsisizmi Besliyor

Hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelen Instagram ve TikTok gibi sosyal medya platformlarının, kullanıcıların ruh sağlığı üzerindeki etkisi tartışılmaya devam ediyor. Uzmanlar, bu platformların sürekli 'mükemmellik' sergileyen yapısının, beden algısı bozuklukları, yeme bozuklukları ve narsisizm gibi pek çok psikolojik sorunu tetiklediğini belirtiyor. Özellikle algoritmaların yarattığı kısır döngü, bu riskleri daha da derinleştiriyor.

Yapılan araştırmalar, sosyal medya kullanımının, bireylerin kendi bedenlerine dair memnuniyetsizliğini artırdığını ortaya koyuyor. Bunun temel nedeni, kullanıcıların sürekli olarak filtrelenmiş, düzenlenmiş ve gerçekçi olmayan güzellik standartlarına maruz kalması olarak gösteriliyor. Bu durum, 'karşılaştırma kültürü' olarak bilinen bir olguyu doğurarak, bireylerde yetersizlik ve mükemmeliyetçilik baskısı yaratıyor.

Algoritmalar Kısır Döngü Yaratıyor

Sosyal medyanın en tehlikeli yanlarından biri, kullanıcı davranışlarına göre optimize olan algoritmik yapısıdır. Uzmanlara göre, özellikle kendi kusurlarına odaklanan kişiler, cerrahi müdahaleler, estetik operasyonlar veya aşırı diyetlerle ilgili içeriklere yöneliyor. Algoritmalar da bu ilgiyi fark ederek kullanıcıya benzer içerikleri daha fazla göstermeye başlıyor.

Bu durum, kaygıları derinleştiren bir 'yankı odası' yaratıyor. Gerçek hayattaki iletişim ipuçlarının ve sosyal denetimin dijital ortamda bulunmaması, kullanıcıların sanrılarının daha da güçlenmesine neden oluyor.

Bazı Gruplar Daha Fazla Risk Altında

BMC Psychiatry gibi prestijli yayınlarda yer alan çalışmalar, belirli grupların sosyal medyanın olumsuz etkilerine karşı daha hassas olduğunu doğruluyor. Özellikle narsisistik eğilimleri olan, beden algısı bozukluğu yaşayan veya yeme bozukluğu geçmişi bulunan kişilerin, bu platformlarda gördükleri 'kusursuz' sunumlardan daha fazla etkilendiği belirtiliyor.

Araştırmalar, narsisizm düzeyi arttıkça, bireylerin sosyal medyayı 'kişisel sunum' amacıyla kullanma ve platformlarda geçirdikleri günlük sürenin de artma eğiliminde olduğunu gösteriyor.

Korunmak İçin 'Dengeli' Kullanım Şart

Uzmanlar, psikolojik sağlığı korumak için çözümü sosyal medyayı tamamen bırakmakta değil, dengeli kullanımda görüyor. Ekran süresini sınırlamak, sosyal medyada görülen içeriklerin filtrelenmiş ve düzenlenmiş olabileceğini aktif olarak sorgulamak büyük önem taşıyor.

Ayrıca, kişiye kendini yetersiz hissettiren hesapları takipten çıkmak ve yüz yüze iletişimi artırmak, dijital dünyanın yarattığı gerçek dışı baskılara karşı koruyucu bir kalkan görevi görüyor. Uzmanlar, bu baskılarla başa çıkılamadığı noktada profesyonel destek almaktan çekinilmemesi gerektiğinin altını çiziyor.