İran ve Avrupa Nükleer Anlaşmaları İçin Yeniden Masada

İran ve Avrupa Nükleer Anlaşmaları İçin Yeniden Masada

İSTANBUL - İran ve Avrupa'nın önemli ülkeleri İngiltere, Fransa ve Almanya, nükleer anlaşmaların geleceğini belirlemek üzere Türkiye'nin İstanbul kentinde yeniden buluştu. Bu görüşmeler, İran ile E3 grubu olarak bilinen Avrupa ülkeleri arasında diplomatik temasların sürdürülmesi açısından büyük önem taşıyor.

Diplomatik İlişkinin Önemi

İran, 2015 yılında imzalanan ve nükleer faaliyetlerin belirli sınırlar dahilinde tutulması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngören mutabakatın yeniden değerlendirilmesi için Avrupa'nın taleplerine olumlu yanıt verdi. Ancak 2018 yılında ABD'nin anlaşmadan çekilmesi ve yaptırımları yeniden yürürlüğe koyması, anlaşmanın sürdürülebilirliğini tehlikeye attı. Avrupa ülkeleri, bu yeni müzakere turunda İran'a desteklerini devam ettirmek istediklerini belirtiyor.

Tetik Mekanizması ve Endişeler

İran, anlaşmanın önemli bir unsuru olan "snapback" mekanizmasının uygulanmasından endişe ediyor. Mekanizma, İran’ın yükümlülüklerini ihlal etmesi durumunda BM yaptırımlarının otomatik olarak yeniden devreye girmesine olanak tanıyor. Avrupalı liderler bu mekanizmanın 18 Ekim'de sona ermesini istiyor, bu süre zarfında çözüm bulunamaması halinde Avrupalılar mekanizmayı devreye sokabilir. İran'ın bu konudaki görüşleri, mekanizmanın adil olmadığından yana.

İsrail Saldırıları Sonrası Atmosfer

İran ve ABD arasında süregelen dolaylı görüşmeler, İsrail'in İran’a yönelik saldırılarıyla kesildi. Bu saldırılar, müzakerelerin askıya alınmasına neden oldu. İran, böyle bir atmosferde Avrupalı muhataplarıyla yapıcı ve barışçıl bir sonuca varmayı amaçlıyor.

2015 Nükleer Anlaşmasının Dönüm Noktası

İran ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimi beş üyesiyle Almanya’nın imzaladığı bu tarihi anlaşma, İran’ın nükleer kapasitesini sınırlarken yaptırımların kalkmasını sağladı. Ancak ABD'nin bu anlaşmadan çekilmesi, dengeleri bozdu. İran, yükümlülüklerini kademeli olarak durdurdu ve uranyum zenginleştirme sürecini genişletti. Avrupa ülkeleri, ABD’nin anlaşmadan çekilmesinden sonra devreye sokmadığı yaptırım seçeneklerinin tehditkar doğasını yeniden gözden geçiriyor.