Afrika kıtası son 5 yılda Kaç darbe gördü?

Gine Bissau'da Cumhurbaşkanlığı Askeri Daire Başkanı Denis N'Canha, bir grup subayla yaptığı açıklamada ülkenin tam kontrolünün ele geçirildiğini duyurdu. Askerler, kendilerine 'Düzenin Yeniden Tesisi için Yüksek Askeri Komuta' adını verdiklerini belirtti.

Grup, devam eden seçim sürecinin askıya alındığını ve ülke sınırlarının kapatıldığını açıkladı. Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embalo, makamında alıkonuldu ve olayın arkasında Kara Kuvvetleri Komutanı olduğu bildirildi.

Gine Bissau'da 23 Kasım'da düzenlenen cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde Embalo, kendi ekibi tarafından yapılan sayımda oyların yüzde 65'ini aldığını iddia etmişti. En güçlü rakibi bağımsız aday Fernando Dias da Costa ise seçimin galibi olduğunu öne sürmüştü.

Gine Bissau'da 2019'da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hem Embalo hem Pereira zafer ilan etmiş, birkaç ay süren bir siyasi kriz yaşanmıştı. 2023'te ise Ulusal Muhafız ve hükümet güçleri arasında yaşanan çatışmalarla darbe girişimi bastırılmıştı.

Afrika'da 2020 Sonrası Darbeler

Mali'de İki Darbe

Mali'de son 5 yıldaki darbelerin ilki 18 Ağustos 2020'de Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita'nın devrilmesiyle gerçekleşti. Keita, askerler tarafından konutundan alınıp Kati kışlasına götürüldü ve gece yarısı devlet televizyonundan istifa ettiğini açıkladı.

Mayıs 2021'de ise Geçiş Konseyi hükümeti askerler tarafından yeniden devrildi, çok sayıda üst düzey yetkili gözaltına alındı.

2021'de Gine ve Çad'da Darbe

Gine'de Cumhurbaşkanı Alpha Conde, 5 Eylül 2021'de darbeyle devrildi. Darbe lideri Yarbay Mamady Doumbouya, ülkenin 'elitlerden, adam kayırma ve adaletsizlikten çok çektiğini' belirterek Ulusal Birlik ve Kalkınma Komitesi olarak sorumluluk aldıklarını duyurdu.

Çad'da Cumhurbaşkanı İdris Deby Itno'nun Nisan 2021'de ölümü sonrası yönetimi Muhammed İdris Deby devraldı; muhalefet bu durumu darbe olarak tanımladı.

Burkina Faso'da İki Darbe

Burkina Faso'da Ocak 2022'de Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba yönetime el koydu ve dönemin Cumhurbaşkanı Christian Kabore istifa etti.

Eylül 2022'de ise Yüzbaşı İbrahim Traore, Damiba'nın yetersiz kaldığını öne sürerek yönetime el koydu ve anayasa askıya alındı.

Nijer ve Gabon'da Darbeler

Batı Afrika ülkesi Nijer, Temmuz 2023'te ordunun yönetime el koyduğunu açıkladı. Gabon'da ise cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından, 30 Ağustos 2023'te askerler ulusal televizyon binasına girerek yönetimi ele geçirdi.

Afrika'daki Darbe Eğilimi Devam Ediyor

Gine Bissau'daki son gelişmeler, Afrika kıtasında son yıllarda yaşanan siyasi istikrarsızlık ve darbeleri yeniden gündeme taşıdı. Kıta genelinde son 5 yılda Mali, Gine, Çad, Burkina Faso, Nijer ve Gabon gibi ülkelerde darbeler yaşandı ve bu ülkelerin siyasi istikrarı ciddi şekilde sarsıldı.