Ukrayna'nın NATO Kararı Barış Masasında Dengeleri Değiştirecek mi?

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski'nin, Rusya ile devam eden savaşı sonlandırmak adına NATO üyeliği hedefinden vazgeçme teklifi, uluslararası güvenlik uzmanlarını görüş ayrılığına sürükledi. Amerika Birleşik Devletleri temsilcileriyle yürütülen müzakerelerde gündeme gelen bu 'taviz', kimileri tarafından stratejik bir hamle olarak görülürken, kimileri tarafından sahadaki gerçekliği değiştirmeyen sembolik bir adım olarak nitelendiriliyor.

Zelenski'nin Pazar günü ABD heyetiyle yaptığı görüşmelerde, NATO üyeliği yerine ABD ve Avrupa'dan sağlanacak güvenlik garantilerini kabul etmesi, barış görüşmelerinin en çok tartışılan başlığı haline geldi. Ancak güvenlik uzmanları, bu hamlenin barışın seyrini kökten değiştirip değiştirmeyeceği konusunda hemfikir değil. Bazı analistler bu adımı gerçekçilikten uzak bir manevra olarak değerlendirirken, diğerleri Ukrayna'nın uzlaşmacı tavrını ortaya koyan kritik bir dönemeç olarak yorumluyor.

Uzmanların Bir Kısmı: 'Bu Karar İbreyi Oynatmaz'

Washington merkezli düşünce kuruluşu Cato Enstitüsü'nden Savunma ve Dış Politika Çalışmaları Direktörü Justin Logan, Zelenski'nin teklifine şüpheyle yaklaşan isimlerin başında geliyor. Logan, bu teklifin süreçte büyük bir değişiklik yaratmayacağını savunarak, 'Bu hamle ibreyi hiç oynatmıyor. Sadece makul görünme çabasından ibaret,' ifadelerini kullandı.

Benzer bir görüşü savunan Florida Üniversitesi Stratejik Çalışmalar Profesörü Andrew Michta da Ukrayna'nın NATO'ya kabul edilmesinin zaten uzun süredir gerçekçi bir senaryo olmadığını vurguladı. Michta'ya göre, gelinen noktada üyelik konusu aslında bir 'mesele olmaktan çıkmış' durumda.

Logan ayrıca, Ukrayna'nın güvenliğini sağlamak için ittifak üyeliği dışında başka yolların da bulunduğuna dikkat çekiyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın, Zelenski'nin bu teklifine karşılık olarak mevcut desteği sürdürebileceği, yani silah sevkiyatı ve Rusya'ya yönelik yaptırımlar gibi halihazırda uygulanan yöntemlerle güvenliği taahhüt edebileceği belirtiliyor.

Eski Beyaz Saray Danışmanı: 'Anlamlı ve Önemli Bir Taviz'

Zelenski'nin teklifini 'etkisiz' bulanların aksine, Obama yönetimi döneminde dış politika danışmanlığı yapan ve şu an Global Situation Room danışmanlık şirketinin başında bulunan Brett Bruen, bu adımı oldukça ciddiye alıyor. Bruen, Ukrayna'nın geri adımını 'önemli ve esaslı' bir gelişme olarak nitelendiriyor.

Bruen'e göre bu hamle, Zelenski'nin barış için büyük tavizler vermeye istekli olduğunu kanıtlarken, Moskova'nın henüz benzer bir adım atmadığını gözler önüne seriyor. Ancak Bruen asıl sorunun şu noktada düğümlendiğini belirtiyor: 'Zelenski, Ukrayna halkına verdiği bu çok kesin sözden geri dönmek karşılığında ne aldı?'

Garantiler Sözde Kalmamalı: 'Eylem Gerekiyor'

Ukrayna'nın NATO hedefinden vazgeçmesi karşılığında Trump yönetiminin ne tür taahhütlerde bulunduğu ise hala bir spekülasyon konusu. Bruen, Trump'ın Ukrayna semalarında devriye gezme sözü vermiş olabileceğini veya Rusya'nın olası hava ihlallerine karşı koruma taahhüdünde bulunmuş olabileceğini öngörüyor. Ayrıca, Rusya'nın gelecekte büyük çaplı bir askeri saldırı başlatması durumunda, ABD'nin askeri yardım malzemelerini otomatik olarak artırma sözü vermiş olabileceği de ihtimaller arasında.

Uzmanlar, Ukrayna'nın sadece sözlü vaatlerle yetinemeyeceği konusunda hemfikir. Bruen, 'Ukrayna, Trump'ın vaatlerine güvenmek zorunda ama bir sözden fazlasına ihtiyaçları var,' diyerek durumun hassasiyetini özetliyor. Kiev yönetiminin, Trump'ın bu durumlardan kolayca sıyrılmasını engelleyecek, somut ve bağlayıcı eylem planlarına ihtiyacı olduğu vurgulanıyor.

Haber: Reuters