Stubb: Türkiye küresel düzenin belirleyici aktörü

Stubb'tan küresel güç dengelerine dair kapsamlı değerlendirme

Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Amerikan dış politika dergisi Foreign Affairs için kaleme aldığı analizde dünyanın son yıllarda hızla değişen bir düzenle karşı karşıya olduğunu vurguladı. 'Batı'nın Son Şansı: Çok Geç Olmadan Yeni Bir Küresel Düzen Nasıl İnşa Edilir' başlıklı makalesinde Stubb, özellikle orta ölçekli devletlerin yükselen etkisine dikkat çekti.

Bu çerçevede Türkiye'nin küresel düzenindeki önemi üzerine de değerlendirmelerde bulunan Stubb, dünyadaki güç dağılımının artık yalnızca ABD ve Çin üzerinden okunamayacağını ifade etti.

Türkiye ekonomik araçları ve jeopolitik ağırlığıyla öne çıkıyor

Stubb, Brezilya, Hindistan, Meksika, Nijerya, Güney Afrika ve Suudi Arabistan ile birlikte Türkiye'nin küresel düzenindeki öneminin her geçen yıl arttığını belirterek şu ifadeleri kullandı:

'Bu ülkeler, küresel düzeni istikrara ya da daha büyük çalkantıya sürükleyebilecek kapasitede. Sahip oldukları ekonomik araçlar ve jeopolitik etki, oyunun kurallarını değiştirme gücü veriyor.'

Cumhurbaşkanı Stubb'a göre, söz konusu ülkeler artık pasif izleyiciler değil; küresel rekabetin yönünü, ittifakların seyrini ve çok taraflı yapıları etkileyen aktif aktörler konumunda.

'Batı için son şans' uyarısı: Diyalog ve tutarlılık vurgusu

Stubb, Soğuk Savaş sonrası şekillenen uluslararası sistemin derin bir dönüşüm geçirdiğini belirterek Batılı ülkelerin yaklaşımını eleştirdi:

'Batı'nın monolog yerine diyalog, çifte standart yerine tutarlılık, tahakküm yerine işbirliğini benimsemesi için son şans bu. İşbirliğinden uzaklaşılırsa daha büyük çatışmalar kaçınılmaz olur.'

Stubb'a göre küresel siyasette söz sahibi olmak için yalnızca askeri güç ya da ekonomik kapasite yeterli değil; aynı zamanda karşılıklı güven üreten bir diplomasi anlayışı gerekiyor.

Küresel Batı, Doğu ve Güney arasındaki mücadele derinleşiyor

Stubb, günümüzün güç haritasını üç ana blok üzerinden tanımlıyor:

• Küresel Batı: ABD liderliğinde yaklaşık 50 ülke
• Küresel Doğu: Çin liderliğinde yaklaşık 25 ülke
• Küresel Güney: Gelişmekte olan yaklaşık 125 ülke

Bu yapı içinde Türkiye'nin küresel düzenindeki önemi, yalnızca coğrafi konumundan değil, aynı zamanda askeri kapasitesi, ekonomik ağırlığı ve çok yönlü dış politikası nedeniyle daha görünür hale geliyor.

Stubb, Batı ve Doğu'nun bugün 'Küresel Güney'in kalbi ve zihni' için rekabet ettiğini vurgulayarak yeni dünya düzeninin yönünü belirleyecek ana kitlenin bu ülkeler olduğunu belirtti.