Şili'de Yeni Dönem Başlıyor: Jose Antonio Kast Nasıl Kazandı?

Güney Amerika ülkesi Şili'de gerçekleştirilen kritik başkanlık seçimlerinin ikinci turunda sonuçlar netleşti. Sağ kanat siyasetçisi Jose Antonio Kast, rakibi Jeannette Jara karşısında belirgin bir üstünlük sağlayarak ülkenin yeni devlet başkanı seçildi. Resmi olmayan sonuçlara göre Kast, oyların yüzde 58'ini alırken, sol görüşlü rakibi Jara yüzde 42'de kaldı. Jara, sonuçların belirginleşmesinin ardından yenilgiyi kabul etti. Bu sonuç, 1990 yılında sona eren askeri yönetimin ardından Şili siyasetinde yaşanan en keskin sağa kayış olarak değerlendiriliyor.

Seçim kampanyası boyunca suç oranları ve düzensiz göç konularını gündeminin merkezine yerleştiren Kast, seçmenlerin güvenlik kaygılarına hitap eden vaatleriyle öne çıktı. Santiago'daki kampanya merkezinde toplanan destekçileri, sonuçların açıklanmasıyla birlikte ellerinde Şili bayrakları ve bazıları 'Şili'yi Yeniden Harika Yap' yazılı şapkalarla kutlamalar yaptı.

Latin Amerika'da Yükselen Sağ Dalga

Kast'ın zaferi, sadece Şili için değil, bölge siyaseti için de önemli bir gösterge niteliği taşıyor. Şili'deki bu değişim, Latin Amerika genelinde yeniden yükselişe geçen sağ siyasetin son halkası oldu. Kast, Ekvador'da Daniel Noboa, El Salvador'da Nayib Bukele ve Arjantin'de Javier Milei'nin ardından bölgedeki sağ liderler arasına katıldı. Ayrıca Bolivya'da geçtiğimiz ekim ayında merkezci Rodrigo Paz'ın seçilmesiyle yaklaşık yirmi yıllık sosyalist yönetim sona ermişti.

Bu zafer, Kast'ın başkanlık için üçüncü, ikinci tur için ise ikinci denemesiydi. 2021 yılında mevcut Devlet Başkanı Gabriel Boric'e karşı kaybeden Kast, o dönemde birçok seçmen tarafından aşırı uçta bulunuyordu. Ancak aradan geçen sürede artan asayiş sorunları, seçmen tercihlerinin değişmesinde belirleyici rol oynadı.

Sınır Güvenliği ve Göç Politikaları Belirleyici Oldu

Şili, Latin Amerika'nın en güvenli ülkelerinden biri olarak bilinmesine rağmen, son yıllarda organize suç örgütlerinin faaliyetlerinde artış gözlemleniyor. Özellikle kuzeydeki çöl sınırlarının, koka üreticisi komşular Peru ve Bolivya ile olan bağlantısı ve uluslararası limanların varlığı, ülkeyi suç örgütleri için cazip hale getirdi. Hükümet verilerine göre, ülkedeki düzensiz göçmenlerin büyük çoğunluğunu son yıllarda Venezuela'dan gelenler oluşturuyor.

Kast, kampanya sürecinde bu sorunlara karşı sert tedbirler vadetti. Vaatleri arasında sınır duvarları inşa etmek, suç oranının yüksek olduğu bölgelere askeri birlikler konuşlandırmak ve yasa dışı göçmenleri sınır dışı etmek yer alıyor. Ayrıca ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza biriminden (ICE) ilham alan özel bir polis gücü kurmayı planladığını açıkladı. Bu vaatler, güvenlik endişesi taşıyan seçmen kitlesinde karşılık buldu. Kutlamalara katılan 23 yaşındaki mühendislik öğrencisi Ignacio Segovia, 'Eskiden korkusuzca sokağa çıkabildiğimiz huzurlu bir Şili'de büyüdüm, şimdi ise huzurla dışarı çıkamıyoruz' sözleriyle değişimin nedenini özetledi.

Bölünmüş Kongre ve Ekonomi Beklentileri

Dünyanın en büyük bakır ve önemli bir lityum üreticisi olan Şili'de, Kast'ın piyasa dostu politikaları ve regülasyonları azaltma vaatleri, yerel borsada ve para biriminde olumlu bir hava yarattı. Kast, kamu harcamalarında büyük kesintilere gitmeyi hedeflediğini de duyurdu. Ancak yeni başkanın radikal projelerini hayata geçirirken bölünmüş bir Kongre ile çalışmak zorunda kalacağı belirtiliyor.

Kasım ayında yapılan genel seçimlerde sağ partiler sandalye kazansa da Senato'da sol ve sağ partiler eşit dağılıma sahip. Alt meclisteki kilit oylar ise popülist Halk Partisi'nin elinde bulunuyor. Siyasi analist Guillermo Holzmann, Kast'a oy veren herkesin onun partisinden olmadığına dikkat çekerek, 'Oyların çoğu ödünç alınmış oylar. Geniş bir tabanı memnun etmek zorunda' değerlendirmesinde bulundu. Bu durumun, Kast'ın kürtaj gibi tartışmalı konulardaki politikalarını sınırlayabileceği, mevcut yasaları değiştirmek için kongre çoğunluğunu sağlamasının zor olduğu ifade ediliyor.

Haber: Reuters