Küresel yenilenebilir enerji yatırımları 2024'te 807 milyar dolara ulaştı

Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA), İklim Politikası Girişimi (CPI) ile hazırladığı raporda, küresel enerji dönüşümüne yönelik yatırımların geçen yıl 2,4 trilyon dolara çıkarak rekor kırdığını açıkladı. Bu tutarın yaklaşık üçte biri yenilenebilir enerji teknolojilerine yönlendirildi. Rapor, yenilenebilir enerji yatırımlarındaki yıllık artış hızının 2024'te yüzde 7,3 olarak gerçekleştiğini ve bunun bir önceki yıl kaydedilen yüzde 32'lik artışın oldukça gerisinde kaldığını belirtiyor.

Yenilenebilir enerji yatırımlarının yüzde 96'sı elektrik sektöründe yoğunlaşırken, güneş enerjisi yatırımları 554 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı ve bu kalemde yüzde 49 artış görüldü.

Yenilenebilir enerji, şebekeler ve batarya depolama yatırımlarının toplamı, 2024'te fosil yakıt yatırımlarını geride bıraktı. Buna karşın, fosil yakıtlara yönelik harcamalar küresel ölçekte yeniden artış eğilimine girdi.

Enerji dönüşümü teknolojilerine yapılan yatırımların yüzde 90'ı gelişmiş ülkeler ve Çin'de yoğunlaşırken, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler geride kaldı.

Güneş, rüzgar, batarya ve hidrojen üreten fabrikalara yapılan küresel yatırım, 2024'te yüzde 21 düşerek 102 milyar dolara geriledi. Bu düşüş, büyük ölçüde güneş paneli üretimindeki yatırım azalmasından kaynaklandı.

Öte yandan, batarya fabrikası yatırımları neredeyse iki katına çıkarak 74 milyar dolara ulaştı. Bu durum, şebekelerde, elektrikli araçlarda ve veri merkezlerinde artan depolama talebine işaret ediyor.

Rapor ayrıca, gelişmiş ve büyük ekonomilerin enerji dönüşümlerini finanse etmek için yerel finansal kaynaklara erişebildiğini, düşük gelirli ülkelerin ise gelişmemiş finansal piyasalar, sınırlı mali kapasite, yüksek sermaye maliyetleri ve borç kırılganlıkları nedeniyle dış desteğe bağımlı olduğunu vurguladı. Küresel olarak, 2023'te toplam yatırımın neredeyse yarısı borç yoluyla sağlanırken, geri kalanı öz kaynak yatırımlarından oluştu. Hibe oranı ise yüzde 1'in altında kaldı.

IRENA Genel Direktörü Francesco La Camera, rapora ilişkin değerlendirmesinde, 'Enerji dönüşümüne yapılan yatırımlar artmaya devam ediyor, ancak 2030'a kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma küresel hedefine ulaşmak için gereken hızda değil. Yenilenebilir enerjiye fon akışı yükseliyor, ancak hala en gelişmiş ekonomilerde yoğunlaşıyor. Ülkeler COP30'da 'Bakü'den Belem'e 1,3 trilyon Yol Haritası'nı ilerletmek için bir araya gelirken, geçişi gerçekten kapsayıcı ve küresel hale getirmek için gelişmekte olan ve yükselen ekonomilere finansmanı ölçeklendirmek hayati önem taşıyor' dedi.

La Camera, risk azaltıcı araçlar yoluyla özel yatırımı harekete geçirmek için kamu fonlarının daha akıllıca kullanılmasını savunduklarını belirterek, 'Özel finansmanın akmadığı yerlerde kamu sektörü, daha güçlü çok taraflı ve ikili işbirliği ile artırılmış iklim finansmanının desteğiyle liderlik etmeli' ifadelerini kullandı.

AA