Avrupa'da Kadın Cinayetleri Raporu: En Riskli Ülkeler Hangileri?

Avrupa genelinde kadına yönelik şiddetle mücadele sürerken, açıklanan son veriler tehlikenin boyutunu gözler önüne serdi. Eurostat verilerine göre, Avrupa Birliği (AB) sınırları içerisinde partneri veya bir aile bireyi tarafından öldürülen kadınların sayısı, erkeklere oranla neredeyse iki kat daha fazla. İstatistiklere göre her bir milyon kişi başına öldürülen kadın oranı 4,1 iken, bu oran erkeklerde 2,2 seviyesinde kaldı. Özellikle aile içi şiddet kaynaklı ölümlerin artışı, kıta genelinde tehlike çanlarının çalmasına neden oldu.

Veriler, şiddetin coğrafi dağılımında da çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Letonya, 2022 ve 2023 yıllarında blok genelinde en yüksek kadın cinayeti oranına sahip ülke olarak kayıtlara geçti. Her bir milyon kişiye karşılık yaklaşık 17 kadının öldürüldüğü Letonya, geçtiğimiz günlerde şiddet mağduru kadınları korumayı amaçlayan İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmeyi öngören yasayı onaylamıştı.

Afrika ve Amerika Kıtasında Durum Çok Daha Vahim

Avrupa'daki bu tablonun yanı sıra küresel ölçekteki veriler de endişe verici. Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına göre Afrika, her bir milyon kişi başına 30 kadın cinayetiyle dünyada en yüksek orana sahip kıta konumunda. 2024 yılında dünya genelinde yaklaşık 22 bin 600 kadın öldürüldü. Amerika kıtası ve Okyanusya da aile veya partner kaynaklı cinayetlerde yüksek oranlarla dikkat çekerken, Asya ve Avrupa kıtası küresel sıralamada daha düşük seviyelerde yer aldı.

AB içinde en düşük oranlar ise Yunanistan, İspanya ve Hollanda'da görüldü. Ancak son on yılda nispeten yatay seyreden cinayet oranları, 2022 yılında zirve yaparak her bir milyon kişide 4,4 seviyesine ulaştı.

Avrupa Harekete Geçiyor: 'Dolaylı Şiddet' Yasaları Geliyor

Artan kamuoyu baskısı, birçok Avrupa ülkesini yasal önlemleri sıkılaştırmaya itti. Fransa, İspanya ve İtalya, kadına yönelik şiddetle mücadelede daha sert yasaları gündemine aldı. İtalyan hükümeti, kadının ilişkiyi reddetmesi veya özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı çıkması sonucu işlenen cinayetlere müebbet hapis cezası getiren yasayı onayladı.

Benzer bir adım atan Fransa'da ise, aile içi şiddetle mücadele kapsamında 50'den fazla yeni önlem içeren bir tasarı sunuldu. Ülkenin Cinsiyet Eşitliği Bakanı, yeni yasaların sadece fiziksel şiddeti değil; banka hesaplarının kapatılması, GPS takibi veya çevrim içi taciz gibi kontrol mekanizmalarını da kapsayacağını belirtti. İspanya ise 'toplumsal cinsiyete dayalı dolaylı şiddet' kavramını yasallaştırarak, mağduru sindirmeyi amaçlayan eylemlere üç yıla kadar hapis cezası öngören değişiklikler hazırladı.

BM Uyardı: Bu Küresel Bir Salgın

Birleşmiş Milletler, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Uluslararası Günü'nde mevcut durumu 'küresel bir salgın' olarak nitelendirdi. BM verilerine göre, kadın cinayetleri (femicide) vakalarının yüzde 60'ında failler; eş, sevgili veya aile üyelerinden oluşuyor. Kurum, her 10 dakikada bir kadının yakını tarafından öldürüldüğüne dikkat çekerek, bu suçun geleneksel cinayetten ayrı bir kategori olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve zararlı normlar, bu şiddet türünün en temel nedenleri arasında gösteriliyor.