Netanyahu pes etti: Gazze’de ateşkes artık an meselesi

İsrailli esirlerin yakınları, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının detayları üzerine gerçekleştirdikleri görüşmeden anlaşmanın ikinci ve üçüncü aşamasına ilişkin cevaplanmamış sorularla ayrıldıklarını açıkladı.

ESİR YAKINLARI KONUŞTU

Başbakan Netanyahu’nun Batı Kudüs’teki ofisinde görüştükten sonra basına konuşan İsrailli esir yakınları, tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılmasını talep etti.

Kanal 12’ye konuşan bazı İsrailli esir yakınları, Netanyahu ile gerçekleştirdikleri toplantıdan duyurulması beklenen anlaşmanın ikinci ve üçüncü aşamalarının ne zaman uygulamaya konulacağına ilişkin cevaplanmamış pek çok soruyla ayrıldıklarını söyledi.

Haberde, İsrailli esir yakınlarının Netanyahu ile gerçekleştirdiği toplantının 45 dakika sürdüğü bildirilirken, Netanyahu’nun müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini söylediği aktarıldı.

İki kardeşi de Gazze’de esir tutulan Sharon Sharabi, yaptığı açıklamada, İsrail hükümetinin ikinci aşamanın şartlarına ilişkin müzakereler için 16 gün boyunca beklememesi gerektiğini, ilk aşama sonrası için görüşmelerin derhal başlaması gerektiğini savundu.

Sharon Sharabi’nin Gazze’de esir olan kardeşi Yossi Sharabi İsrail saldırısında ölürken, Eli Sharabi’nin hayatta olduğuna inanılıyor.

NETANYAHU: ATEŞKES BİRKAÇ GÜN YA DA SAAT MESELESİ

Öte yandan İsrail’in Yediot Ahronot gazetesinin haberine göre Netanyahu, İsrailli esirlerin yakınlarıyla yaptığı görüşmede muhtemel ateşkes ve esir değişimi anlaşmasının duyurulmasının “birkaç gün ya da saat meselesi” olduğunu ve Hamas’ın yanıtını beklediklerini belirtti.

Netanyahu, Gazze Şeridi’ndeki tüm İsrailli esirlerin geri verilmesi koşuluyla Gazze’de “uzun vadeli” bir ateşkese hazır olduğunu ve ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump’ın başkanlık koltuğuna oturmasıyla “oyunun kurallarının kökten değişeceğini” ifade etti.

Anlaşma konusunda şu ana kadar kesinleşen bir şey olmadığını dile getiren Netanyahu, esir yakınlarına muhtemel anlaşmanın ihlali durumunda sert karşılık verme taahhüdünde bulundu.

İsrail basınında çıkan haberlere göre, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşması 6 hafta sürecek ve ilk aşamada kadın, yaşlı ve ağır hasta 33 İsrailli esir serbest bırakılacak.

Ayrıca anlaşmanın ilk aşamasının 16’ncı gününde İsrail ve Hamas’ın, ikinci aşamanın şartlarına ilişkin müzakerelere başlaması öngörülüyor.

ATEŞKES ANLAŞMASI 3 AŞAMADAN OLUŞUYOR

Hamas ile İsrail arasındaki anlaşma her biri 42 gün olan 3 aşamadan oluşuyor. “İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci aşama, İsrailli 33 esirin canlı veya ölü olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu aşamada İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği çoğu bölgeden çekilecek. Taslağa göre, anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin ilk grubu salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet hapis cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir serbest kalacak. İsrailli her yaşlı kadın ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir serbest kalacak. Filistinli esirler kadın, çocuk veya hastalardan seçilebilecek.

İKİNCİ AŞAMADA TÜM ESİRLERİN SALIVERİLMESİ GÖRÜŞÜLECEK

Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci aşamada da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir anlaşma görüşmelerine geçilecek. İkinci aşamanın içerdiği anlaşmalar, birinci aşamanın 5. haftasından önce belirlenmiş olacak. Anlaşmanın üçüncü ve son aşaması ise Gazze Şeridi’nin yeniden imarını içerecek.

İSRAİL ORDUSUNUN GAZZE ŞERİDİ’NDEN ÇEKİLMESİ DE AŞAMALI OLARAK GERÇEKLEŞECEK

Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinin ilk gününden itibaren İsrail ordusu, yerleşim bölgelerinin dışına çekilecek. İsrail’in insansız hava araçlarının (İHA) uçuşları da günlük 10 saat duracak, esir takasının olduğu günlerde ise İHA’ların uçuşu 12 saat duracak. İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nden çekilmesi de Gazze’nin kuzeyi ile güneyi arasındaki Netzarim Koridoru ve Gazze-Mısır arasındaki Philadelphi Koridoru dahil olmak üzere aşamalı olarak gerçekleşecek. Ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasında İsrail ordusunun saldırılarının kalıcı olarak durdurulması ve Gazze’den tamamen çekilmesi ilan edilecek. Daha sonra Gazze Şeridi’ne açılan sınır kapıları yolcu ve ticari geçişlere açılacak.

GAZZE ŞERİDİ’NE İNSANİ YARDIMLARIN GİRMESİ

Beklenen anlaşmanın yürürlüğe gireceği ilk günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine izin verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak. Anlaşmaya göre, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası anlaşmasının 3 aşaması boyunca devam edecek. Bu sürede Birleşmiş Milletler ve uluslararası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.

YERİNDEN EDİLENLERİ GERİ DÖNÜŞÜ VE YENİDEN İMAR

Muhtemel anlaşmanın yürürlüğe gireceği ilk günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki evlerine dönmelerine izin verilecek. Ayrıca Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak. Ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinin ardından Gazze’de altyapının yeniden imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak. Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine izin verilecek. Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin geçici karavanın girişine izin verilecek. Hamas ile İsrail arasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası anlaşmasının garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak.

NE OLMUŞTU?

Gazze’de ateşkes ve esir değişimi anlaşmasına son şeklinin verilmesi için Katar, Mısır ve ABD’nin arabuluculuğunda Hamas ile İsrail arasında yürütülen dolaylı müzakereler yoğun şekilde devam ediyor. İsrail kabinesinin Gazze’de ateşkes ve esir değişimi anlaşmasını onaylamak üzere bugün toplanmasının muhtemel olduğu bildirilmişti. Hamas, müzakerelerin devam ettiği Katar’ın başkenti Doha’da, Gazze’de ateşkes ve esir değişimi konusunda beklenen anlaşmanın son aşamasına varıldığını duyurmuştu. Katar Dışişleri Bakanlığı da Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasını duyurmaya “en yakın noktada” olduklarını açıklamıştı.

Kaynak: AA / Umut Halavart – Dünya Uluslararası İlişkiler Politika İsrail Dünya Gazze PES